طرح جایگزین جنگلداری با رویکرد برداشت چوب تدوین نمی گردد - مجله جگوار

محمدعلی معصومی در گفت وگو با خبرنگاران با بیان اینکه تمام علوم دنیا ازجمله علم جنگلداری متناسب با شرایط زمان تغییر می نماید، اظهار کرد: بر اساس قانون برنامه ششم توسعه سازمان جنگل ها موظف است که طرح جایگزین جنگلداری را تا انتها سال 98 تدوین و معرفی کند. از این رو ما طرح جنگلداری را که دوره 10 ساله خود را طی نموده بود، به انتها رساندیم و طرح تنفس را شروع کردیم تا در دوره ای که قرار است طرح جایگزین تدوین گردد جنگل ها به حال خود رها نشوند.

مدیرکل دفتر جنگلداری و امور بهره برداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه از عمده مسائل ما برای اجرای طرح تنفس کمبود اعتبارات بود، توضیح داد: با این وجود کوشش نموده ایم که در حد فاصل اتمام طرح جنگلداری و تدوین طرح جایگزین کار مدیریت و حفاظت از جنگل ها را با ممنوعیت برداشت چوب از جنگل و انعقاد قراردادهای حفاظتی با نیروهای شرکت های بهره بردار در قالب طرح تنفس ادامه دهیم.

معصومی با بیان اینکه نخستین اقدامات برای تدوین طرح جایگزین در سال 96 شروع شد، گفت: دستورالعمل مطالعات طرح جایگزین جنگلداری یا طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی در پنج فصل تدوین شده است که به عناوین مختلفی از جمله مطالعه منابع فیزیکی و زیستی، حفاظت و حمایت، تلفیق و جمع بندی و ارزیابی توان اکولوژیک پرداخته است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه شرح خدمات و دستورالعمل طرح جایگزین، تدوین شده است، اظهار کرد: شرح خدمات به چرایی اقدامات جنگلداری و دستورالعمل به چگونگی آن می پردازد همچنین مدیریت پایدار جنگل دارای هفت معیار و 67 شاخص است که این شاخص ها مطابق با شرایط هر کشور قابل تغییر است. در حال حاضر طرح جایگزین چهار مرحله مقدماتی، مطالعاتی، اجرایی و نظارت و پایش دارد و ما فعلا در مرحله مطالعاتی هستیم.

مدیرکل دفتر جنگلداری و امور بهره برداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه مطالعات طرح جایگزین در بخش نیمه تفصیلی تا انتها آذر ماه سال جاری به اتمام می رسد، گفت: پس از آن مطالعات تفصیلی شروع می گردد. در این مرحله عرصه های جنگلی پهنه بندی می شوند و معین می کنیم که در کدام نقاط باید کار جنگلداری، مرتعداری، گردشگری و ... صورت بگیرد.

به گفته معصومی در این مطالعات بخش های مختلف جنگل از جمله آب، خاک، زمین و پوشش گیاهی دیده شده است. هر چند که اعتبارات سازمان جنگل ها برای تدوین طرح جایگزین بسیار ناچیز بود و ما حتی نتوانستیم مشاور انتخاب کنیم و مجبور شدیم تا از افراد سابقه دار و خوشنام دانشگاهی و بازنشستگان سازمان استفاده کنیم اما با این وجود در سال 99 اجرای طرح جایگزین برای سطوحی از جنگل شروع می گردد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در گذشته هنگامی که طرح جنگلداری مصوب می شد کسی نمی توانست آن را تغییر دهد، توضیح داد: طرح جایگزین قطعا عاری از مشکل نیست ولی قابلیت اصلاح دارد همچنین ما در طرح جایگزین به دنبال پرورش جنگل و پایداری اکوسیستم هستیم.

مدیرکل دفتر جنگلداری و امور بهره برداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در پاسخ به این پرسش که آیا در طرح جایگزین برداشت چوب از جنگل دیده شده است یا خیر، شرح داد: سیاست سازمان جنگل ها مانند گذشته برداشت چوب از جنگل نیست البته باید در این باره به دو نکته اشاره نمود؛ نکته اول اینکه درختان شکسته، باد افتاده و ریشه کن شده برای پایداری جنگل، جلوگیری از گسترش حریق و آفات باید از جنگل خارج شوند و نکته دوم اینکه در راستای پرورش جنگل و پایداری اکوسیستم این احتمال وجود دارد که بخواهیم در جنگل های دست کاشت دخالت و اگر سیاست های سازمان به ما اجازه دهد درخت را قطع کنیم.

معصومی با تاکید بر اینکه طرح جایگزین با رویکرد برداشت چوب تدوین نخواهد شد، توضیح داد: طرح های جنگلداری ما در گذشته مسائل اجتماعی و روستاییانی که ذی نفع بودند را بندرت مدنظر داشت ولی برای تدوین طرح جایگزین کلاس های آموزشی برای روستاییان روستاهای هدف طرح برگزار نموده ایم و در آن کلاس ها به نظرات آنان گوش می کنیم و همزمان حفاظت از جنگل ها را به این افراد آموزش می دهیم. تمرکز ما در طرح جایگزین بر آموزش موارد مالی جنگل به جز برداشت چوب مانند گردشگری، پرورش ماهی و گیاهان دارویی و ... به روستاییان است.

توقف بهره برداری از جنگل ها صنایع چوبی را تعطیل ننموده است

مدیرکل دفتر جنگلداری و امور بهره برداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در ادامه با بیان اینکه ما در کشور سالانه حدود 6 میلیون مترمکعب مصرف چوب داریم، گفت: تنها 13 درصد این مقدار از منابع جنگلی تامین می شد. مابقی به صورت زراعت چوب و یا واردات در اختیار صنایع قرار می گرفت بنابراین نمی توان ادعا کرد که توقف بهره برداری از جنگل ها سبب شده است که صنایع چوبی تعطیل شوند.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا اجرای طرح تنفس، قاچاق چوب را افزایش داده است یا خیر، گفت: من در این باره آمار دقیق ندارم اما طرح تنفس نه قاچاق چوب را کاهش داد و نه افزایش. رویکرد حفاظتی طرح جایگزین می تواند جلوی قاچاق را تا حدود زیادی بگیرد.

معصومی در انتها با اشاره به اینکه پیش از این برای واردات چوب به کشور از بندر انزلی و بندر دیگری در شهر ساری استفاده می کردیم، اظهار کرد: سازمان حفظ نباتات وزارت جهاد کشاورزی ورود چوب از این دو نقطه را ممنوع اظهار داشت چرا که فاصله کمی با جنگل داشتند و امکان پرواز آفات و انتقال آن ها از این چوب های با پوست به جنگل ها وجود داشت بنابراین به جای این دو نقطه دو بندر جایگزین گمیشان و اینچه برون را برای واردات چوب معرفی کردند.