مسجد سلیمان ، شهری تاریخی در دامنه زاگرس - مجله جگوار

مسجد سلیمان کجاست؟

در استان خوزستان و در 139 کیلومتری شمال شرقی اهواز، شهری وجود دارد که به علت قرارگیری در دامنه های زاگرس و مجاورت با رودهای کارون و تمبی، از طبیعت بی نظیری برخوردار است؛ البته نباید از پیشینه تاریخی این شهر هم غافل شد. مسجدسلیمان به شهر اولین ها معروفیت دارد. اولین چاه نفت خاورمیانه، اولین کارخانه فراوری برق خاورمیانه، اولین پل فلزی خاورمیانه و اولین راه آهن و فرودگاه ایران، بخشی از اتفاقات این شهر پیشرو است. تمام این موارد در کنار مردم بختیاری و میهمان نوازی شان، مسجدسلیمان را به یک شهر منحصر به فرد و مجذوب نماینده برای تماشا و شناختن تبدیل نموده اند.

برای سفر به مسجد سلیمان، می توانید بلیط هواپیما اهواز را رزرو کنید و بعد با 2 ساعت رانندگی به مسجد سلیمان بروید. راه دیگر سفر با خودروی شخصی است که بسته به مبدا سفر شما، مدت زمان سفر متفاوت خواهد بود.

تاریخچه مسجد سلیمان | شهری از زمان ایلامیان

اولین نشانه های تمدن در منطقه مسجد سلیمان، مربوط به دوران ایلامیان است؛ یعنی زمانی که این منطقه با نام آساک شناخته می شد. در قرن های پس از آن، اقوام و حکومت های مختلفی مثل پارس ها و هخامنشیان در این سرزمین ساکن شدند و در هر برهه زمانی، نام متفاوتی بر این شهر گذاشتند. در زمان حکمرانی پارس ها، روی تپه ای به نام سرمسجد، آتشکده ای برای عبادت ساخته شد که طی قرن های بعد از آن به یکی از مهم ترین مکان های مقدس و مذهبی منطقه تبدیل شده بود. به علت وجود همین تپه، مسجد سلیمان را تا سال های طولانی با نام سرمسجد می شناختند. تا اینکه از سال 1305 و به دستور رضاخان، این شهر به مسجد سلیمان تغییر نام داد.

جاهای تماشای مسجد سلیمان | همراهی تاریخ و طبیعت

همان طور که گفتیم، مسجد سلیمان از جهت جاذبه های طبیعی و تاریخی چیزی کم ندارد و برخلاف وسعت و مساحتش، تماشای های زیادی را در دل خود جای داده است. سفر به این شهر و گشت و گذار در میان زیبایی های مسجدسلیمان، از پیشنهادهای هر اهل سفری است؛ پس در ادامه با فهرستی از جاهای تماشای مسجد سلیمان آشنا می شویم.

تماشای های تاریخی مسجد سلیمان | از پیش از میلاد تا سال های معاصر

با توجه به پیشینه تاریخی کم نظیر مسجد سلیمان، آثار و بناهای تاریخی زیادی در نتیجه کاوش های باستان شناسی در این منطقه دیده می شوند؛ از آثاری مربوط به هزاران سال قبل از میلاد مسیح تا جاذبه های تاریخی مربوط به صنعتی شدن کشور در قرن های معاصر را در مسجد سلیمان می توان دید. در ادامه، تعدادی از مهم ترین مکان های تماشای مسجد سلیمان را برمی شماریم.

آتشکده جاویدا | معروف به سرمسجد

در شمال شرقی مسجد سلیمان، آتشکده ای واقع شده است که بنا بر روایات تاریخی، در قرن هفتم پیش از میلاد و در زمان هخامنشیان ساخته شده است. این آتشکده که نام اولیه مسجد سلیمان هم از آن گرفته شده، یک بنای سنگی است و در ساخت آن از هیچ نوع ملاتی استفاده نشده است. آتشکده جاویدا از جهت معماری، بنای مهمی به شمار میرود و گفته می شود که در ساخت تخت جمشید از این سازه الهام گرفته شده است. ضمن اینکه برای هزاران سال از عبادتگاه ها و مکان های مذهبی مقدس ایرانیان بوده و از این جهت هم اثر تاریخی مهم و قابل توجهی است. تماشا این جاذبه تاریخی، از اولین گزینه های جاهای تماشای مسجد سلیمان است که باید در برنامه سفرتان قرار دهید.

• آدرس: شمال شرقی شهر مسجدسلیمان، محله سرمسجد.

معبد برد نشانده | قدیمی ترین معبد روباز ایران

در فاصله 16 کیلومتری مسجد سلیمان، به جای مانده های معبدی را می توانید پیدا کنید که یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی خوزستان است. زمان ساخت این معبد طبق کاوش های اجرا شده، به زمان حکومت اشکانیان بازمی شود؛ هرچند پایه ها و ستون های آن را به دوره هخامنشی نسبت می دهند. این معبد قدیمی ترین نیایشگاه روباز در ایران است و بسیاری از تشریفات و مرنام مذهبی در این مکان برگزار می شدند. ضمن اینکه معبد برد نشانده در میان طبیعت زیبای مسجدسلیمان قرار گرفته و با سرزدن به آن، از تماشا منظره ها دشت و کوه های زیبای اطراف آن هم لذت خواهید برد.

• آدرس: 16 کیلومتری مسجد سلیمان، جاده سد شهید عباسپور.

عمارت بنه وار | نشانی از قوم بختیاری

بنه وار نام روستایی در بخش لالی مسجد سلیمان است که برای سال ها، اقامتگاه تابستانی طایفه آسترکی ایل بختیاری بود. تعدادی از خوانین ایل بختیاری، در دوران صفویه عمارت ها و بناهای باشکوهی در این منطقه ساختند که نشانه های آن ها همچنان در بنه وار مشاهده می شود و این نقطه را به یکی از جاهای تماشای مسجد سلیمان تبدیل نموده است. فراش خانه، نقارخانه، حمام، میدان چوگان و میدان اسب سواری از جمله بخش هایی هستند که بقایای آن ها را همچنان در بنه وار می توان دید.

• آدرس: مسجد سلیمان، بخش لالی، روستای بنه وار.

تپه باستانی کلگه زری | یادگار دوران ابراهیمی

در جنوب شهر مسجد سلیمان و در منطقه کلگه، تپه ای واقع شده است که یکی از قدیمی ترین بناهای شهر را در دل خود پنهان نموده است. روی صخره های این تپه، کتیبه ای با ابعاد 6 در 4 متر دیده می شود که پیشینه تاریخی آن را به هزاره سوم قبل از میلاد و زمان حضرت ابراهیم نسبت می دهند و به عنوان نشانه ای از یکتاپرستی مردم منطقه شناخته می شود. در کاوش های باستان شناسی منطقه، ابزار و ادواتی مربوط به دوران ساسانیان و اشکانیان در اینجا پیدا شده و گفته می شود که کلگه و منطقه ها اطرافش برای هخامنشیان اهمیت زیادی داشته است.

آدرس: مسجد سلیمان، خیابان آزادی، جاده سی برنج، کوچه صفرعلی اورکی.

موزه چاه شماره یک | اولین چاه نفت خاورمیانه

بی شک مهم ترین و تاثیرگذارترین اثر تاریخی دو قرن اخیر، در مسجد سلیمان واقع شده است؛ اثر تاریخی که سرنوشت خاورمیانه به قبل و بعد از اکتشاف آن تقسیم می شود. در تاریخ پنجم خرداد 1287 شمسی، اولین چاه نفت خاورمیانه در مسجدسلیمان به بهره برداری رسید و این شهر را به یکی از مهم ترین منطقه ها ایران تبدیل کرد.

هم اکنون تمام ابزار و ادوات حفاری با همان شکل اولیه در این نقطه نگهداری می شوند و همین موارد، این موزه را به یکی از جاهای تماشای مسجد سلیمان تبدیل نموده است؛ پس اگر به تاریخ معاصر علاقه داشته باشید، این موزه صنعتی و بی نظیر میزبان خوبی برای شماست. با مراجعه به موزه چاه شماره یک، می توانید با فرایند اکتشاف و استخراج نفت آشنا شوید، تجهیزات فراوری نفت را ببینید و در کل از تاریخ نفت در منطقه اطلاعاتی جامع پیدا کنید.

• آدرس: مسجد سلیمان، خیابان ولیعصر، بلوار آزادی، جاده مسجد سلیمان.

موزه باستان شناسی و مردم شناسی | نمایان گر فرهنگ بومی منطقه

همان طور که گفتیم، نام مسجد سلیمان با نفت گره خورده است! در کنار تپه باستانی کلگه زرین، بنای قدیمی شرکت نفت واقع شده است که طی عملیات بازسازی، به یکی از کامل ترین موزه های مردم شناسی تبدیل شده است. اگر دلتان بخواهد با آیین های سنتی، لباس های مردم بومی و پوشش گیاهی منطقه بیشتر آشنا شوید، تماشا این موزه را به شما پیشنهاد می کنیم. علاوه بر بخش های مردم شناسی و گیاه شناسی، در بخش گالری زاگرس می توانید آداب و رسوم مردم بختیاری این خطه را با جزئیات ببینید. ضمن اینکه در بخش باستان شناسی موزه هم اشیای باستانی منحصر به فردی مربوط به دوران اشکانیان تا ساسانیان نگهداری می شوند.

• آدرس: مسجدسلیمان- چهارراه بهداری-روبه روی مرکز بهداشت- موزه مسجد سلیمان.

موزه کارخانه برق تمبی | از اولین های خاورمیانه

این موزه در 10 کیلومتری جنوب شرقی مسجد سلیمان واقع شده است و یکی از اولین نمونه های کارخانه برق حرارتی در خاورمیانه است. این کارخانه کمی بعد از حفر سومین چاه نفت در مسجد سلیمان و در سال 1287 در کنار رود تمبی احداث شده و هم اکنون در آن، عملیات انتقال برق همچنان در حال اجرا است؛ ولی با بازدید از بخش موزه آن، می توانید از ژنراتورهای برق قدیمی، توربین های گازی، دکل های انتقال برق و سایر تجهیزات اولیه این کارخانه تماشا کنید. موزه کارخانه برق تمبی یکی از تماشایهای مسجد سلیمان است که مسیر صنعتی شدن کشور را به برترین شکل نشان می دهد.

• آدرس: مسجد سلیمان، مسیر پارک ساحلی تمبی.

تماشای های طبیعی مسجد سلیمان | بازدید از زیبایی هایی خیره نماینده

قرار گرفتن مسجد سلیمان در محاصره کوه های پایدار زاگرس و دو رود پرآب کارون و تمبی، باعث شکل گیری منظره ها طبیعی بسیار زیبایی در این منطقه شده است؛ به طوری که این شهر به عنوان یکی از مجذوب نماینده ترین مقاصد گردشگری برای طبیعت گردان شناخته می شود. در ادامه این بخش از مطلب، به سراغ جاهای تماشای مسجد سلیمان از منظر طبیعت منطقه رفته ایم.

جزیره کوشک | سد شهید عباسپور

در 50 کیلومتری شمال شرقی مسجد سلیمان و در دل دریاچه سد شهید عباسپور، جزیره زیبا و خوش آب و هوای کوشک واقع شده است. این جزیره که از طبیعت زیبا و کم نظیری برخوردار است، از محبوب ترین مقاصد گردشگری بسیاری از طبیعت گردان و تورهای ایران گردی به شمار میرود. با سفر به جزیره کوشک، می توانید سد بتنی و بزرگ شهید عباسپور را ببینید، از منظره های زیبای منطقه لذت ببرید و به سرگرمیاتی چون قایق سواری، دوچرخه سواری و صخره نوردی بپردازید. بدون شک سفر به کوشک و اقامت در ویلاهای این منطقه، یکی از تجربیات شیرین ایرانگردی را برای تان رقم می زند.

• آدرس: 50 کیلومتری شمال شرقی شهر مسجد سلیمان.

دشت گلگیر | دشتی پر گل

اگر در مسیر جاده تمبی پیش برویم، به دشت وسیع گلگیر می رسیم که با گل های رنگارنگ و چشمه جوشانش، یکی از چشم نوازترین منظره ها طبیعی مسجد سلیمان را به وجود آورده است. این دشت یکی از مناسب ترین مقاصد، برای یک سرگرمی یک روزه همراه با خانواده و عزیزانتان محسوب می شود و می توانید برترین لحظات را مخصوصا در فصل بهار، در این جاذبه سپری کنید. در نزدیکی این منطقه، چشمه آب گرم گلگیر واقع شده است که با حوضچه گوگردی و مصارف درمانی، برترین مکان برای درمان گرمازدگی است.

• آدرس: جنوب مسجد سلیمان، جاده تمبی.

پارک جنگلی تمبی | سد تمبی

تا از منطقه تمبی فاصله نگرفته ایم، سری هم به پارک جنگلی این منطقه بزنیم که یکی از جاهای تماشای مسجد سلیمان است. در جنوب مسجد سلیمان، می توانید از منطقه تمبی و سد و پارک جنگلی زیبای منطقه تماشا کنید و روز خاطره انگیزی را در طبیعت دل انگیز آن بگذرانید. از نکات مجذوب نماینده این پارک جنگلی، پوشش گیاهی و درختان کنار و بادام آن است؛ ضمن اینکه آلاچیق هایی هم برای نشستن و لذت بردن از فضا در این پارک ساخته شده و آن را به یکی از محبوب ترین سرگرمیگاه های نزدیک به مسجد سلیمان تبدیل نموده اند.

• آدرس: 5 کیلومتری جنوب مسجد سلیمان، جاده تمبی.

دشت شیمبار | دشت شیرین بهار

75 کیلومتر که از مسجد سلیمان به سمت شمال بروید و به مرز خوزستان و چهارمحال و بختیاری که برسید، یکی از چشم نواز ترین منظره ها منطقه را می بینید! دشت شیمبار که به گویش محلی، معنای دشت شیرین بهار را می دهد، از برجسته ترین نقاط تماشای طبیعی مسجد سلیمان است. تماشای درختان و گل های انبوه، گشت زدن میان آبشار ها و رودهای پرآب و لذت بردن از فضای دریاچه و منظره ها طبیعی سرسبز، بخشی از تجربه های زیبایی هستند که در دشت شیمبار منتظر شما خواهند بود. در مسیر دشت شیرین بهار کمی که پیش بروید، از جاهای تماشای اندیکا هم می توانید بازدید کنید.

• آدرس: 75 کیلومتری مسجد سلیمان به سمت اندیکا.

آبشار نگین | نگین درخشان شیمبار

آبشار نگین یکی از زیباترین بخش های دشت شیمبار است؛ ولی مجذوب نمایندهیت بی حد و حصر آن باعث شد تا بند جدایی به آن اختصاص دهیم. اگر حدود دو ساعت از مسجد سلیمان به سمت شمال رانندگی کنید، در فاصله 80 کیلومتری این شهر به آبشار نگین در محدوده دشت شیمبار و یکی از زیباترین جاهای تماشای مسجد سلیمان می رسید.

مسیر رسیدن به آبشار نگین راحت نیست و به حدود 4 ساعت راه پیمایی در میان کوه های منطقه احتیاج دارد؛ ولی رسیدن به این آبشار 60 متری و منحصر به فرد، قطعا ارزش این زمان و زحمت را دارد. با پیاده روی در مسیر آبشار نگین، ضمن لذت بردن از هوا و منظره ها بکر، می توانید درختان بلوط، گل های شقایق وحشی، درختان انگور کوهی و رود های خروشان منطقه را ببینید و لذت ببرید.

• آدرس: 90 کیلومتری شمال مسجد سلیمان به سمت جاده سد شهید عباسپور.

منطقه شو ولندر | از منطقه ها حفاظت شده مسجد سلیمان

منطقه شکار ممنوع شو ولندر یکی از نواحی حفاظت شده زاگرس جنوبی است که در نزدیکی مسجد سلیمان واقع شده است. این منطقه به ویژه برای دوست داران طبیعت و گونه های کمیاب جانوری از محبوبیت زیادی برخوردار است؛ چرا که سمندر امپراطور در این منطقه زندگی می نماید. سمندر امپراطور که با نام های سمندر نارنجی و سمندر قیصری هم شناخته می شود، از کمیاب ترین گونه های سمندر در دنیا است و همین باعث اهمیت منطقه شو ولندر میان منطقه ها تحت حفاظت ایران شده است.

• آدرس: مسجد سلیمان، محدوده زاگرس جنوبی.

منطقه توریستی اندیکا | ییلاقی در دل منطقه

در بخش شرقی خوزستان و در 63 کیلومتری شهر مسجد سلیمان، شهری به نام اندیکا واقع شده است که بدون شک، به عنوان یکی از پرآوازه ترین منطقه ها توریستی خوزستان محسوب می شود. منطقه تماشای اندیکا شامل یک بخش وسیع و گسترده است که جاذبه های تاریخی و طبیعی پرتعدادی را در خود جای داده و می توان آن را از جاهای تماشای مسجد سلیمان دانست.

با سفر به اندیکا، می توانید دره باستانی کتک، باغات سرسبز و جوی های روان آن را ببینید یا می توانید به روستای موری و باغات و خانه های سنگی و طبیعت بکر آن سری بزنید. آبشار توف کما و منطقه گردشگری سوسن سرخاب هم از دیگر تماشای های طبیعی این منطقه هستند که سفر به اندیکا را برای هر گردشگری، به تجربه ای کامل و فراموش نشدنی تبدیل می نمایند.

• آدرس: 63 کیلومتری شمال مسجد سلیمان.

منطقه تاراز | سردترین منطقه خوزستان

همسایگی مسجد سلیمان با استان چهارمحال و بختیاری، باعث به وجود آمدن جاذبه های طبیعی منحصر به فردی در این منطقه شده است. یکی از این جاذبه ها، منطقه گردشگری تاراز است که از زیباترین جاهای تماشای مسجد سلیمان شناخته می شود. تاراز احتمالا تنها بخش استان خوزستان است که در زمستان ها رنگ برف را به خودش می بیند و همین، باعث محبوبیتش میان مردم منطقه شده است. هرچند پیست اسکی استاندارد و مجهزی در تاراز ساخته نشده، ولی این منطقه در فصل زمستان ، مقصد خوبی برای سرگرمیات زمستانی و لذت بردن از منظره ها برفی است.

• آدرس: مسجد سلیمان، مرز بین خوزستان و چهار محال و بختیاری.

کوه کینو | یخچالی طبیعی در میان خوزستان

در ارتفاعات زاگرس و بین مسجد سلیمان و چهارمحال بختیاری، قله ای 3700 متری واقع شده است که با نام کوه کینو شناخته می شود. این کوه از محبوب ترین مسیرهای صعود برای کوهنوردان منطقه به شمار میرود و از قله های متعدد و دره هایی با یخچال های طبیعی تشکیل شده است. البته، علاوه بر کوهنوردان حرفه ای، سالانه عده زیادی هم برای لذت بردن از مسیرهای اطراف این کوه، منظره رود تمبی در کنار آن و تماشا زندگی عشایر کوچ نشین به این منطقه سفر می نمایند.

• آدرس: جاده مسجد سلیمان اندیکا.

مسجد سلیمان | ردپای تاریخ در سرزمین نفت

جاهای تماشای خوزستان متعدد هستند. هر چقدر از خوزستان و زیبایی هایش بگوییم، باز هم نقاط کمتر شناخته شده ای برای بازدید در آن وجود دارد! از همین تماشای های ناشناخته، می توان به مسجد سلیمان اشاره نمود که با مجذوب نمایندهیت های تاریخی و طبیعی اش، پتانسیل یک مقصد گردشگری کامل و بی نقص را دارد. در این مطلب، به سراغ این شهر رفتیم، جاهای تماشای مسجد سلیمان را مرور کردیم و از اولین چاه نفت خاورمیانه گفتیم. سپس در دشت های سرسبز و وسیع منطقه چرخی زدیم، آبشار ها و رودهای خروشان این خطه را دیدیم و با یادآوری جاذبه های تاریخی مسجد سلیمان، سری هم به دل تاریخ زدیم.

شما بعد از خواندن این مطلب، برای تماشا کدامیک از تماشای های مسجد سلیمان، بیش از همه تشویق و ترغیب شدید؟ کدامیک را قبلا دیده بودید و جای کدام جاذبه در این فهرست خالی است؟ پاسخ های خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول درباره جاهای تماشای مسجد سلیمان

فاصله مسجد سلیمان از اهواز چقدر است؟

مسیر اهواز-مسجد سلیمان 142 کیلومتر است و می توانید این مسیر را با خودروی شخصی در 2 تا 3 ساعت طی کنید.

چرا به مسجد سلیمان شهر اولین ها می گویند؟

زیرا اولین چاه نفت خاورمیانه، اولین کارخانه فراوری برق خاورمیانه، اولین پالایشگاه نفت خاورمیانه، اولین کارخانه گوگردسازی، اولین راه آهن، اولین سینما و اولین فرودگاه ایران در این شهر احداث و راه اندازی شده است.

زبان مردم مسجد سلیمان چیست؟

بیشتر اهالی مسجد سلیمان، بختیاری هستند و زبان رایج این شهر، لری با گویش بختیاری است.

چه فصلی برای سفر و تماشا مسجد سلیمان مناسب است؟

برای سفر به خوزستان، برترین و مناسب ترین فصل ها، پاییز و بهار هستند؛ هرچند ارتفاعات و منطقه ها ییلاقی منطقه را در فصل های گرم سال هم می توان دید.