نگاهی به یکی از مهمترین سوالات علمی در مطالعات باستان شناسی محوطه تاریخی ریوی - مجله جگوار

یکی از مهمترین سؤالات علمی در مطالعات باستان شناسی محوطه تاریخی ریوی، کشف نام تاریخی این شهر بوده که اهمیت زیادی در مطالعات تاریخی شمال شرق ایران دارد.

مرکز شاهنشاهی ماد در حوالی همدان امروزی قرار داشته و تا به امروز شواهد کمی از توسعه قلمرو این شاهنشاهی تا منطقه ها خراسان امروزی کشف شده است. سفال نوشته ساسانی نیز در بخش های شمالی محوطه و در میان ساختمانهای خشتی به جامانده از این دوران بدست آمد که بیانگر استمرار اهمیت سیاسی و مالی محوطه تاریخی ریوی تا دوران ساسانی بوده است. یکی از مهمترین سؤالات علمی در مطالعات باستان شناسی محوطه تاریخی ریوی کشف نام تاریخی این شهر بوده که اهمیت زیادی در مطالعات تاریخی شمال شرق ایران دارد.

با توجه به یافته ها و مدارک باستان شناسی که طی 9 سال پژوهش های باستان شناسی از محوطه تاریخی ریوی بدست آمده، میتوان این محوطه را سکونتگاهی مهم دانست که از 3700 سال قبل (اواخر دوران مفرغ) تا 1000 سال قبل (قرون اولیه اسلامی) توالی استقراری داشته و براساس دیدگاه های مقدماتی علمی، محوطه ریوی را میتوان یک سکونتگاه شهری معرفی نمود که هم زمان با امپراتوری مادها شکل گرفته و طی دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی نیز همچنان هویت شهری داشته است. در حدود سالهای 400 میلادی که اواسط دوران شاهنشاهی ساسانی است استقرار شهری این محوطه، تخریب یا متروک می گردد و یک استقرار کوچک روستایی از اوایل دوران اسلامی در بخش شرقی محوطه شکل می گیرد.

مهمترین دستاوردهای این کاوش کشف بقایای یک دژ نظامی مربوط به 2700 سال قبل هم زمان با امپراطوری مادها در بخش جنوبی محوطه، کشف گورستان عصر آهنی در بخش جنوب شرقی محوطه و کشف گل مهرهای نقش دار در بخش مرکزی محوطه تاریخی ریوی بود.

در روند کاوش سالهای قبل بخش هایی از یک گورستان عصر مفرغ (3700 سال قبل) در بخش شمالی محوطه شناسایی و مطالعه شد اما در امسال بقایایی از یک گورستان دیگر از دوران متأخر آهن (2600-2900 سال قبل) در بخش جنوب شرقی محوطه تاریخی ریوی شناسایی شد که مطالعه بقایای انسانی این دو گورستان اهمیت بسیار زیادی در شناخت جوامع استقراری گذشته منطقه دارد. کشف بقایایی از یک دژ نظامی هم زمان با شاهنشاهی مادها در بخش جنوبی محوطه تاریخی ریوی نیز نشان از وجود حکومت های کوچک منطقه ای هم زمان یا دست نشانده شاهنشاهی ماد در بخشهای شمال شرقی قلمرو ایشان است.

2700 سال بقایای استقراری جوامع مختلف، محوطه تاریخی ریوی را هم از لحاظ پژوهش های نوین باستان شناسی و هم از لحاظ ظرفیت های گردشگری به یکی از مهمترین آثار تاریخی شمال شرق کشور تبدیل نموده و فصل نو فعالیت های علمی و عمرانی در این محوطه در قالب پایگاه ملی میراث فرهنگی محوطه تاریخی ریوی می تواند بستری مناسب برای شکوفایی ظرفیت های علمی و گردشگری این اثر تاریخی فراهم کند.

دهمین فصل پژوهش های مشترک ایرانی آلمانی در محوطه تاریخی ریوی از ابتدای آبان امسال شروع شد و تا نیمه آذر ادامه خواهد داشت.