اهرم انتقام جویی پکن - مجله جگوار

با ما همراه باشید و با تور ارزان چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

در چند دهه گذشته رقابت پیونگ یانگ با کره جنوبی عملا به عنوان تهدیدی برای نظامیان امریکایی مستقر در کره جنوبی تلقی شده است. پیونگ یانگ محرومیت های بسیاری را تحمل نموده است. از یک سو که منبع درآمد مشخصی برای تامین احتیاجهای اساسی مردمش ندارد، از سوی دیگر هزینه های کلانی را برای توسعه برنامه هسته ای و فراوری موشک های دوربرد بالستیک انجام داده است. این تناقض در فقدان منابع برای تامین مالی شهروندان در برابر هزینه های کلان نظامی، ظن و گمان را به این سمت می برد که در واقع کره شمالی حیاط خلوت چین است و این هزینه ها از سوی پکن تهیه شده است.

از سال 1979 چین که دنگ شیائو پینگ اصلاحات و درهای باز مالی را مطرح و توسعه قدرت خود را آغاز کرد، به دنبال کمترین تنش با جهان خارج بوده است. در چهار دهه گذشته چین به سمت اقتصاد سوسیالیستی باز حرکت نموده است که مالی است که نه برمبنای سیاست های لیبرالی بازار آزاد است و نه برمبنای سیاست بسته و کاملا تمامیت خواستاره کمونیستی پایدار نشده است. رهبران چین در این سال ها کوشش نموده اند که با توجه به شرایط خاص فرهنگی و اجتماعی چین، نوعی پیشرفت پیوسته و مستمر در حوزه صنعت، کشاورزی، فناوری و خدمات داشته باشند. پکن برای پیشبرد برنامه تبدیل شدنش به یک قدرت مالی عظیم به دنبال آرامش و ثبات و عدم تنش با همسایگان و با همه جهان بود. چین بیش از یک میلیارد نفر جمعیت دارد. فقط خرده های عدد بیش از یک میلیارد از تمام جمعیت ایران، پاکستان، ترکیه و تمام کشورهای حوزه خلیج فارس روی هم بیشتر است. بیش از یک میلیارد و 300 میلیون نفر جمعیت را سیر کردن و تامین پوشاک و سرپناه و احتیاجهای اولیه زندگی، برای یک دولت بسیار سخت است. چین در دهه های گذشته ضمن اینکه توسعه خودش را در همه بازارهای جهان داشته، توانسته است سرمایه های کلان و فناوری های روزآمدی را از سراسر جهان جذب کند و حوزه صنعت، خدمات و فناوری این کشور را به شکل چشمگیری ارتقا دهد.

چین در راستا تبدیل شدن به یک قدرت مالی جهانی با چالش هایی هم روبرو است. امریکایی ها که با گسترش قدرت چین، موقعیت خود را به عنوان تک ابرقدرت جهان در خطر می بینند در موضوعات مختلف کوشش می نمایند تا برای پکن چالش ایجاد نمایند. واشنگتن در پرونده های هنگ کنگ، تایوان، مسلمانان ساکن استان سین کیانگ و جدایی طلبان تبت، فشار فراوانی به چین وارد نموده است.

چین احتیاج داشت برای بازدارندگی در مقابل این تهدیدات امریکا، موقعیتی را برای فشار به امریکا پیدا کند. کره شمالی بهترین جایی بود که چینی ها می توانستند یاری های تسلیحاتی خودشان را به آنجا سرازیر نمایند. اگر امریکایی ها تهدیداتی را متوجه منطقه نفوذ چین کردند، چین تمایل دارد که بتواند به وسیله کره شمالی با این تهدیدات مقابله کند. اما به رغم سال ها یاری تسلیحاتی و نظامی به کره شمالی، مردم کره شمالی از این یاری ها محروم بودند. در طول دو دهه گذشته، امریکا کوشش نموده تا اهرم کره شمالی را ناکارآمد کند، از یک طرف فشار تحریم های بین المللی علیه پیونگ یانگ و از سوی دیگر کوشش های دیپلماتیک برای مهار قدرت نظامی و هسته ای کره شمالی، راه چاره امریکا برای مهار کره شمالی بوده است. سال ها مذاکره در قالب چندجانبه و با حضور کره جنوبی، ژاپن و دیگر بازیگران منطقه ای نتوانست کره شمالی را وادار به کنار گذاشتن برنامه های بلندپروازانه نظامی اش کند.

ایراد اصلی کره شمالی به این مذاکرات این بود که همیشه طرف های گفت وگو با کره شمالی خواستار برداشته شدن گام اول از سوی پیونگ یانگ و بعد از آن دادن امتیازات از سوی طرف های خارجی بودند. بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید، واشنگتن قالب چندجانبه گرایی را کنار زد و شخص رییس جمهور مستقیما وارد گود کوشش دیپلماتیک برای خنثی کردن قدرت هسته ای کره شمالی شد. اما این کوشش ها هم تا به امروز نتیجه ای در برنداشته است. حتی امتیازاتی که کیم جونگ اون به ترامپ داد، از جمله انفجار تاسیسات آزمایش تسلیحات هسته ای، از نظر بعضی کارشناسان اقداماتی نمایشی بود که اثر چندانی در توان نظامی و هسته ای کره شمالی نداشت. اما مهم ترین دلیل ناموفق ماندن مذاکرات با کره شمالی، تاثیر پکن در رهبری کره شمالی است. پکن روز به روز تهدیدهای بیشتری از سوی امریکا احساس می نماید، دعوای تعرفه ای و جنگ تجاری باعث شده تا پیش بینی تبدیل شدن چین به عنوان قطب اول مالی و صنعتی جهان در سال 2025 دست کم 5 سال به تاخیر بیفتد. در چنین شرایطی چینی ها آمادگی ندارند که ابزار و اهرم فشار خود بر واشنگتن را کنار بگذارند.

موشک بالستیک عظیمی که در رژه نظامی به مناسب 75 سالگی حزب کمونیست کارگران کره شمالی به نمایش گذاشته شد، بیش از هر چیز نمایشی از آمادگی چین برای مقابله با تهدیدهای امریکاست. همزمان اشک های کیم جونگ اون و عذرخواهی اش از مردم به این دلیل که نتوانسته از لحاظ مالی احتیاجهای آنها را تامین کند، تلویحا تلنگری به چین است. استنباط من این است که کیم با این عذرخواهی کوشش کرد از دوستانش در پکن بخواهد که به عنوان پاداش وفاداری چند دهه ای کره شمالی به همسایه عظیم خودش، یاری ها به اقتصاد بحران زده و احتیاجمند کره شمالی افزایش پیدا کند تا شهروندان کره شمالی هم بتوانند از موقعیت ویژه کره شمالی در سیاست خارجی چین بهره مند شوند.

*ماینده سابق مجلس شورای اسلامی

منبع: اعتماد