چالش های پیش روی تولید سخت افزار و نرم افزار در کشور - مجله جگوار

محمد حسین کاشی کارآفرین و فعال فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال با اشاره به شرایط پیش روی تولید سخت افزار و نرم افزار در کشور در سالی که با نام تولید؛ پشتیبانی ها و مانع زدایی ها نامیده شده است، گفت: تولید محصولات فناوری اطلاعات در کشور را می توان در دو بعد سخت افزاری و نرم افزاری پیگیری کرد. از بعد سخت افزاری به خاطر شرایط فعلی نمی توانیم تجهیزات مرتبط با لبه تکنولوژی تولید کنیم. هم اکنون یک سری از اختراعات و تجهیزات در اختیار معدود کمپانی هایی در جهان است که به دلیل مسائل تحریم، با ما در ارتباط نیستند و انتقال تکنولوژی در این حوزه صورت نمی گیرد.

وی با اشاره به سهم بالای 50 درصدی یکی از شرکت های کره ای از بازار موبایل ایران، گفت: با این وجود شاهد این هستیم که گوشی های این کمپانی و یا حتی بخشی از قطعات آن هم در کشور ما تولید نمی گردد و ما فقط مصرف کننده هستیم. اما اگر روال به درستی طی می شد حداقل باید بخشی از اجزا و قطعات مربوط به این کمپانی و تجهیزات آن در کشور ما تولید می شد. در این صورت شاهد تشکیل یک اکوسیستم تولید سخت افزار در کشور بودیم. اما هم اکنون این اکوسیستم و زنجیره در کشور ما وجود ندارد.

کاشی با بیان اینکه برای تولید یک تجهیز سخت افزاری در حوزه مخابرات و کامپیوتر در کشور با موانع بسیاری روبرو هستیم، بیان کرد: چرا که زنجیره ارزش تولید در لایه سخت افزار به صورت کامل در کشور ما شکل نگرفته و ما مجبور می شویم که برای ساخت یک تجهیز، برخی قطعات را به کشور دیگری بفرستیم تا عملیاتی روی آن انجام گردد و دوباره به کشور بازگردد.

وی گفت: برای مثال شاهد بوده ام که در زمینه تولید یک تجهیز مخابراتی، تولیدکننده مجبور شد برای جوش دادن و اتصال یک لایه آلیاژ به دلیل نبود تکنولوژی خاص جوش و شرایط ویژه این محصول در ایران، محصول را به کشور چین ارسال کند و این عملیات بعد از اجرا در کشور چین، پس از برگشت محصول، سایر فرآیندها را در داخل ایران انجام دهد. این مساله به دلیل نبود زنجیره ارزش و عدم شکل گیری اکوسیستم در تولید تجهیزات مختلف سخت افزاری مرتبط با حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور است.

جهت دهی درستی برای تولید نرم افزار در کشور وجود ندارد

کاشی به چالش های پیش روی حوزه نرم افزار هم اشاره کرد و اضافه کرد: جهت دهی و مسیردهی درستی برای تولید محصولات در جهت رفع نیازهای کشور به ویژه در حوزه کسب و کار و صنعت دیده نمی گردد.

این کارشناس تاکید کرد: البته بخشی از این موضوع به حوزه پیمانکاری باز می گردد؛ هم اکنون سفارش دهنده اصلی محصولات نرم افزاری سازمانی و در میزان بزرگ، دولت و مجموعه های حاکمیتی هستند اما به خاطر مسائل بودجه ای، شرکت ها و سازمان های دولتی نمی توانند سفارش پروژه بدهند. این موضوع باعث می گردد که شرکت هایی که از قبل محصولات سفارشی تولید می کردند دچار مشکل شوند.

کاشی لایه بعدی در این حوزه که با چالش همراه است را مربوط به مغزافزار نام کرد و گفت: لایه دیگری در کنار سخت افزار و نرم افزار به مغزافزار مربوط می گردد که روی عملکرد و استراتژی تولید محصول تمرکز دارد. مغزافزار می تواند به روش های تولید محصولات لبه تکنولوژی مثل هوش مصنوعی و بیگ دیتا اطلاق گردد.

وی ادامه داد: در یک استارت آپ مزیت رقابتی اصلی و ویژگی شاخص محصول را مغزافزار معین می کند. معین این استراتژی نیازمند مسیردهی و هدایت برای رفع نیازهای کشور است اما کشور ما در این لایه با خلأ روبرو است و به همین دلیل به سمت رفع نیازها گامی برداشته نمی گردد. در همین حال بازار سازی خوبی در این بخش برای بازارهای کشورهای همسایه و سایر کشورها صورت نمی گیرد.

تعدد مجاری قانونی برای صدور مجوز کسب و کار

این فعال فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال یکی از چالش های پیش روی کسب و کارها و استارت آپهای حوزه فناوری اطلاعات را تعدد مجاری و درگاه هایی نام کرد که باید برای شروع به کار یک کسب و کار به وی مجوز دهند.

وی گفت: بررسی ها نشان می دهد که رتبه جهانی ایران در بخش شاخص های محیط کسب و کار از منظر بانک جهانی بالای 100 است. در گزارش سال 2020 این عدد و شاخص برای کشورمان 127 بوده است. هم اکنون نهادهایی مانند سازمان نظام صنفی رایانه ای، شورای اجرایی فناوری اطلاعات، انواع اتحادیه و.......... امثال اینها در صدور یک مجوز برای شروع یک کسب و کار دخیل هستند. البته شاید خیلی از این نهادها به طور مستقیم مجوزی صادر نمی کنند اما به صورت زنجیروار در فرایند های اداری به یکدیگر متصل هستند و یک کسب و کار نوپا در گرفتن تاییدیه برای یک محصول یا سرویس به نوعی درگیر بسیاری از مجموعه ها و نهادها برای ارائه مجوز یا تأیید محصول خود است.

کاشی با بیان اینکه البته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این سال ها در حوزه فرهنگسازی و تسهیل این فرآیندها اقداماتی داشته است، اضافه کرد: اما از آنجایی که روح قوانین مرتبط با فضای تجارت کشور ما برای چندین سال قبل است، این موضوع در فعالیت کسب و کارها تأثیرات منفی خواهد داشت. در این میان کسب و کارهای پیروز با برنامه ریزی و دقت بیشتر سعی در کم کردن ریسک های خود در راه اندازی و اجرای مدل کسب و کار خود داشته اند.

کشورها با فرایند تکنولوژی قوانین خود را به روز می کنند

به گفته وی، نگاهی به قوانین جاری در بسیاری از کشورها در حوزه های مرتبط با فضای مجازی نشان می دهد که هر 3 تا 4 سال یک بار این قوانین به روز می گردد و الحاقیه و تبصره به آن اضافه کرده می گردد؛ این مساله نشان می دهد که کشورها با فرایند رشد تکنولوژی، قوانین خود را به روز می کنند؛ اما در کشور ما قوانین فاصله زیادی با شرایط دارد.

کاشی اضافه کرد: در حوزه فضای مجازی خصوصاً فضای مرتبط به قوانین کسب و کارها، نیازمند تدوین قوانین جامع تر و به روزتر با همفکری همه فعالین اکوسیستم و سایر نهادها و مجموعه ها هستیم. البته در این سال ها با تلاش بخش های مختلف دولت و سایر نهادها نظیر معاونت علمی، این فرهنگسازی و به روز رسانی راه چاره ها برای کسب و کارها بسیار نسبت به گذشته تسهیل شده است.،مهر